Yoga in Communist Poland
A Case Study of Tadeusz Pasek’s Teaching (1960–89)
DOI:
https://doi.org/10.1558/rosa.28982Keywords:
yoga, adaptation, communism, Poland, Tadeusz Pasek, relaxationAbstract
This article explores the popularization of yoga by Tadeusz Pasek (1925–2011). His characterization of yoga as ‘relaxation and concentration exercises’—cwirki—allowed practices derived from yoga to gain popularity in communist Poland. Classes were officially taught through the centres of the Society for the Propagation of Physical Culture (TKKF), a state institution funded by the communist authorities. Details of these classes were published in 1973 by the State Medical Publishing House (PZWL) in Theory and Methodology of Relaxation and Concentration Exercises. Pasek created a system of instructor training and certification within the framework of the TKKF, coordinated on a national level. He innovated model ‘calming centres’, combining TKKF structures within state-run housing cooperatives, functioning as yoga studios, community centres, and venues for psychiatric rehabilitation after in-patient treatment. Pasek introduced relaxation and concentration exercises for the rehabilitation of patients with neurotic disorders. Consequently, yoga practices, smuggled under the official name of relaxation and concentration exercises, entered academic circles of scientists and doctors, and also popular culture. Although its popularity waned as more yoga schools established themselves in Poland after 1989, Pasek’s innovation of culturally embedding the practices established a foundation for the development of many yoga traditions in post-communist Poland.
References
Aleksandrowicz, Julian and Cwynar, Stanislaw and Szyszko-Bohusz, Andrzej. 1976. Relaks. Wskazowki dla lekarzy i pedagogow. Warsaw: Panstwowy Zaklad Wydawnictw Lekarskich.
Barendsen, Kristin 2006. 'Yoga Behind the Iron Curtain: The Untold Story of Underground Yoga During the Communist Regime.' Yoga International 87.
Boron-Krupinska, Krystyna and Karciarz, Magdalena and Kulmatycki, Leslaw. 2018. Joga w Polsce: przeszlosc, terazniejszosc, przyszlosc. Wroclaw: Wydawnictwo Naukowe Dolnoslaskiej Szkoly
Wyzszej.
Bragdon, Claude. 1955. Joga Dla Ciebie, Czytelniku. Translated by Wanda Dynowska. Madras: Biblioteka Polsko-Indyjska.
Brunton, Paul. 1939. Sciezkami jogow. Translated by Wanda Dynowska. Lwow: Ksiaznica Atlas.
Cyboran, Leon. 1986. Klasyczna joga indyjska: Jogasutry przypisywane Patandzalemu i Jogabhaszja, czyli komentarz do Jogasutr przypisywany Wjasie. Warsaw: Panstwowe Wydawnictwo Naukowe. DeMichelis, Elizabeth. 2004. A History of Modern Yoga: Patanjali and Western Esotericism. London:
Continuum.
Debicka Borek, E. 2018. '"I Am Aware of the Difficulties and I Do Not Get Disheartened": Wanda Dynowska's Papers about India Collected in Tadeusz Pobozniak's Archive.' Cracow Indological Studies XX(2): 89-144. https://doi.org/10.12797/CIS.20.2018.02.06
Debicka Borek, E. and Z. Ziemann. 2021. 'Translation as Mission: Wanda Dynowska-Umadevi and her Polish-Indian/Indo-Polish Project.' In M. Heydel and Z. Ziemann (eds), People-Politics-Poetics: Retracing the History of Literary Translation in Poland: 64-79. Abingdon: Routledge.
https://doi.org/10.4324/9780429325366-6
Dill, David Bruce, H. T. Edwards and Vladimir Missiuro. 1938. 'The Effects of Adrenal Cortical Extract in Rest and Work.' American Journal of Physiology 121(2): 549-54. https://doi.org/10.1152/ajplegacy.1938.121.2.549
Doktor, Tadeusz. 1987. 'Psychospoleczne uwarunkowania uczestnictwa w ruchach kultowych.' PhD dissertation, Institute of Psychology, Warsaw University.
---- 1988. 'Polskie adaptacje jogi.' In Eugeniusz Sliwka (ed.), Hinduizm: Materialy z sesji naukowej. IV Pienieznienskie spotkania z religiami: 43-61. Pieniezno: Muzeum Misyjno-Etnograficzne Seminarium Duchownego Ksiezy Werbistow.
---- 1993. Orientalne techniki relaksu i medytacji. Warsaw: Iskry.
Hauser, Beatrix. 2018. 'Following the Transcultural Circulation of Bodily Practices: Modern Yoga and the Corporeality of Mantras.' In Karl Baier, Phillip Andre Mass and Karin Preisendanz (eds), Yoga in Transformation: Historical and Contemporary Perspectives: 507-28. Gottingen: V&R unipress. https://doi.org/10.14220/9783737008624.505
---- 2021. 'The Health Imaginary of Postural Yoga.' Anthropology & Medicine 28(3): 297-319. https://doi.org/10.1080/13648470.2021.1949962
Iyengar, B.K.S. 1968. Light on Yoga. London: George Allen and Unwin.
J.A.S. (Switkowski, Jozef). 1936. Droga w swiaty nadzmyslowe. Radza-joga nowoczesna. Krakow: Lotos.
Jakubczak, Marzenna. 2020. 'Hinduism in Poland.' In Knut A. Jacobsen and Ferdinando Sardella (eds), Handbook of Hinduism in Europe. Volume 2: Hindu Presence in European Countries: 1265-91. Leiden, Brill. https://doi.org/10.1163/9789004432284_054
Kalamacka, Ewa and Maciej Luczak. 2021. 'Co-Creators of the Polish Physical Culture Model--Wenanty and Eugeniusz Piasecki.' Studies in Sport Humanisties 30: 18-26. https://doi.org/10.5604/01.3001.0015.8742
Kalkowski, Jan. 1966. 'O jodze, ale nie tylko o stawaniu na glowie.' Przekroj 1084 (03/1966): 5-6.
Kapleau, Philip. 1988. Trzy filary Zen. Translated by Jacek Dobrowolski. Pusty Oblok.
Kogler, Aladar. 1975. Joga. Cwiczenia fizyczne, oddychanie, trening autogeniczny. Translated by Halina Janaszek-Ivanickova. Warsaw: Sport i Turystyka.
Kozlowiec, Iwona. 2023. 'Malina Michalska: od tanca i akrobatyki do jogi dla zdrowia.' In Janusz Szopa (ed.), Joga w kontekstach kulturowych: 79-96. Katowice: Wydawnictwo Akademii Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach.
Kulmatycki, Leslaw, Iwona Kozlowiec and Aneta Augustyn. 2023. Joga w PRL'u. Unpublished manuscript.
Kuvalayananda, Swami and S. L. Vinekar. 1970. Joga. Indyjski system leczniczy. Translated by Wieslaw Kukla and Tadeusz Pasek. Warsaw: Panstwowy Zaklad Wydawnictw Lekarskich.
Lami, Marlis. 2021. 'Guru and Messiah: On the First Yoga Handbook in Polish Language: Wincenty Lutoslawski's The Development of the Power of Will by Means of Psychophysical Exercises (1909).' In L. Pokorny and F. Winter (eds), The Occult Nineteenth Century: Roots, Developments, and Impact on the Modern World: 399-424. Cham, Switzerland: Palgrave MacMillan. https://doi.org/10.1007/978-3-030-55318-0_18
Lang, Ulrike and Jan Arend. 2023. 'Global Yoga in Eastern Europe. Tracing Cultural Brokers in Socialist Czechoslovakia and Poland.' Body Politics 11(15): 195-218.
Lutoslawski, Wincenty. 1909. Rozwoj potegi woli przez psychofizyczne cwiczenia. Wedlug dawnych aryjskich tradycji oraz wlasnych swoich doswiadczen podaje do uzytku rodakow Wincenty Lutoslawski. Warsaw: Gebethner i Wolff.
Mathus, Nameeta. 2001. 'Women and Physical Culture in Modern Poland.' Thesis, West Virginia University.
Michalska, Malina. 1972. Hatha joga dla wszystkich. Warsaw: Panstwowy Zaklad Wydawnictw Lekarskich.
Miller, Christopher Jain. 2023. Embodying Transnational Yoga: Eating, Singing and Breathing in Transformation. Abingdon: Routledge. https://doi.org/10.4324/9781003414032
Mlotkowski, Jan. 1990. Joga dla ciebie. Warsaw: Krajowa Agencja Wydawnicza.
Nasiukiewicz, Krystyna. 1980. Joga: Wszystko o ... Warsaw: Krajowa Agencja Wydawnicza.
Pasek, Tadeusz. 1965. 'Hathajoga jako system wychowania fizycznego.' Problemy: Organ Towarzystwa Wiedzy Powszechnej 9(234): 554-61.
---- 1971. 'Psychohigieniczne aspekty cwiczen relaksowo-koncentrujacych wzorowanych na jodze.' In Humanizm Pracy: Zagadnienia fizjologiczne, psychologiczne, socjologiczne I psychohigieniczne pracy: 27-32. Warsaw: Polskie Towarzystwo Higieny Psychicznej, Sekcja Psychohigieny Pracy.
---- 1979. 'Osiedlowy osrodek cwiczen relaksowo-koncentrujacych w profilaktyce i terapii podtrzymujacej zaburzen nerwicowych.' Paper presented at the 23rd Scientific Congress of Polish Psychiatrists, Krakow, 24-25 June.
---- 1981. 'Calming Centres in the Housing Estates in Poland Using Relaxation-Concentration Exercises as a New Form of Recreation.' Paper presented at the 4th European Congress on Leisure, Poznan, 17-20 April.
Przestrzen. 2021. No. 13. Available online at www.przestrzenrelaksacji.pl/wp-content/uploads/2023/03/PRZESTRZEN-13_czerwiec_FINAL.pdf (accessed on 25.10.2023).
Ramacharaka, Yogi. 1921. Nauka o oddechaniu wedlug systemu Hindusow, jako klucz fizycznego, umyslowego i duchowego rozwoju. Translated by Karol Chobot. Cieszyn: Ksiegarnia Filozoficzno-Okultystyczna.
---- 1922. Hatha-Joga: nauka jogow o zdrowiu fizycznem i o sztuce oddychania: z licznemi cwiczeniami. Translated by Antoni Lange. Warsaw: Trzaska, Evert i Michalski.
Ramana Maharshi. 1957. Nauka Szri Ramana Mahariszi. Translated by Wanda Dynowska. Madras: Biblioteka Polsko-Indyjska.
Romanowski, Wieslaw (ed.). 1973. Teoria i metodyka cwiczen relaksowo-koncentrujacych. Warsaw: Panstwowy Zaklad Wydawnictw Lekarskich.
Romanowski, Wieslaw, et al. 1969. 'Proba fizjologicznej i psychologicznej oceny wplywu na organizm cwiczen wg systemu joga.' Wychowanie Fizyczne i Sport 3: 139-70.
Ruchniewicz, Krzysztof. 2014. 'The Polish Gymnastics Club Sokol.' www.porta-polonica.de/en/atlas-of-remembrance-places/polish-gymnastics-club-sokol.
Sedlak, Wlodzimierz. 1972. 'Joga w swietle wspolczesnej biofizyki.' Zeszyty Naukowe KUL 15(2): 43-52.
Siekierski, Konrad. 2012. 'Catholics in the Holy Spirit: The Charismatic Renewal in Poland.' Religion, State and Society 40(1): 145-61. https://doi.org/10.1080/09637494.2012.670009
Singleton, Mark. 2005. 'Salvation Through Relaxation: Proprioceptive Therapy in Relation to Yoga.' In Journal of Contemporary Religion 20: 289-304. https://doi.org/10.1080/13537900500249780
---- 2010. Yoga Body: The Origins of Modern Posture Practice. Oxford: Oxford University Press.
Slomka, Walerian. 1984. 'Jogistyczne techniki medytacyjne w kontemplacji chrzescijanskiej.' In Walerian Slomka (ed.), Kontemplacja i dzialanie. Lublin: TN KUL.
Strauss, Sarah, 2004. Positioning Yoga: Balancing Acts Across Cultures. Abingdon: Routledge.
Suszko, Jerzy. 1973. 'Joga.' Perspektywy 49(223): 10. https://doi.org/10.1080/00094056.1973.10727474
Swierzowska, Agata. 2017. 'Yoga as Synthesis: Yoga as Revival. Eugeniusz Polonczyk's Vision of Yoga. Contribution to the Study of the History of Yoga in Interwar Poland.' Studia Religiologica 50(2): 173-88. https://doi.org/10.4467/20844077SR.17.011.7342
---- 2019a. Joga w Polsce od konca XIX wieku do 1939 roku: konteksty ezoteryczne i interpretacje. Krakow: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellonskiego.
---- 2019b: 'Wstep w swiaty nadzmyslowe: Radza-Joga nowoczesna.' 5 July. www.tradycjaezoteryczna.ug.edu.pl/node/773 (accessed 3 October 2023).
---- 2020. 'Christianity as the Basis of Wincenty Lutoslawski's "Polish Yoga".' Studia Religiologica
(1): 33-47. https://doi.org/10.4467/20844077SR.20.003.12506
Szymanska-Przybyla, Lidia. 1974. 'Joga w poznanskim Orle.' Rekreacja fizyczna: Organ Zarzadu
Glownego TKKF (1): 8.
Tokarski, Stanislaw, 1993. 'Polska recepcja jogi.' Tradycja w krajach Orientu, Acta Varoviensia
: 73-86.
Tygodnik Powszechny. 1966. No. 17 (900). 24 April.
Zakrzewski, Patryk. 2022. 'Plant-Based and Paradise Diets: The Heroic Beginnings of the
Polish Vegetarianism.' https://culture.pl/en/article/plant-based-paradise-diets-the-heroicbeginnings-of-polish-vegetarianism (accessed 12 January 2024).
Zatonska, Beata. 2018. 'Dzieki ojcu joga trafila do szkol: Anna Romanowska wspomina ojca,
prof. Wieslawa Romanowskiego.' https://joga-joga.pl/pl128/teksty2519/Dzieki_ojcu_joga_trafila_do_szkol_Anna_Romanowska.
ZG TKKF (Zarzad Glowny, Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej). 1977. Sprawozdanie na VII
krajowy zjazd delegatow za lata 1973-1976. Warsaw. TKKF.
Zielinski, Pawel. 2011. Relaksacja w teorii i praktyce pedagogicznej. Czestochowa: Akademia im. Jana
Dlugosza w Czestochowie.
