Archaeology in the Shadow of Schindler’s List
Discovering the Materiality of Plaszow Camp
DOI:
https://doi.org/10.1558/jca.43381Keywords:
archaeology, materiality landscape, Nazi Germany, KL PlaszowAbstract
This paper presents some of the preliminary results of non-invasive and invasive archaeological research on the terrain of a former German Nazi labour and concentration camp in P?aszów, a suburb of Kraków. The starting point is a reference to Schindler’s List – a film that is partially about the camp (KL Plaszow in German) and which created a certain social picture of it. This paper discusses the history of archaeological research relating to Holocaust landscapes in Poland, and sketches the historical context related to the opening, functioning, closing and later reusing of the campscape. The last section provides a glimpse into the archaeological field research and its results. The main thesis of this paper is that the history of World War II, including the Holocaust, is transforming in front of our eyes into archaeology. The paper shows how archaeology can play an active and crucial role in discovering, documenting and interpreting material remains related to the Holocaust and its manifold consequences.
References
Awtuszewska-Ettrich, A. 2008. “Konzentrationlager Plaszów.” In Der Ort des Terrors. Geschichte der nazionalsozialistischen Konzentracionlager Band 8. Riga, Warschau, Vaivara, Kaunas, Plaszów, Kulmhof/Chelmno, Belzec, Sobibór, Treblinka, edited by A. Königseder, 231–298. Munich: Verlag C. H. Beck.
Banaszek, L. and M. Wosinska, eds. 2011. Sztutowo czy Stutthof? Oswajanie krajobrazu kulturowego. Poznan: Muzeum Stutthof w Sztutowie.
Bednarek, M., K. Karski and M. Smietana. 2017. KL Plaszow Memorial Site: Report for the Period 2016–2017. Kraków: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa.
____. 2019. KL Plaszow Memorial Site: Report for the Period 2016–2019. Kraków: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa.
Bednarek, M. and K. Zimmerer. 2017. Occupiers: The Germans in Kraków 1939–1945. Kraków: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa.
Bem, M. and W. Mazurek. 2012. Sobibór. Badania archeologiczne prowadzone na terenie po bylym niemieckim osrodku zaglady w Sobiborze w latach 2000–2011. Warszawa–Wlodawa: Fundacja 6 “Polsko-Niemieckie Pojednanie”.
Bieberstein, A. 1986. Zaglada Zydów w Krakowie. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Blumental, N., M. M. Borwicz, J. Kermisz and J. Wulf, eds. 1947. Proces ludobójcy Amona Leopolda Goetha przed Najwyzszym Trybunalem Narodowym. Warszawa-Lódz-Kraków: Centralna Zydowska Komisja Historyczna w Polsce.
Cajzer, E. 2016. “Archeologia zbrodni.” Zaglada Zydów. Studia i Materialy 12: 720–727. https://doi.org/10.32927/ZZSiM.456
Caplan J. and N. Wachsmann, eds. 2009. Concentration Camps in Nazi Germany: The New Histories. London: Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203865200
Carr, G. 2018. “The Small Things of Life and Death: An Exploration of Value and Meaning in the Material Culture of Nazi Camps.” International Journal of Historical Archaeology 22: 531–552. https://doi.org/10.1007/s10761-017-0435-0
Chwalba, A. 2002. Okupacyjny Kraków. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Gilead, I., Y. Haimi and W. Mazurek. 2009. “Excavating Extermination Centers.” Present Past 1 (1): 10–39. https://doi.org/10.5334/pp.12
Jasinski, L. 2018. Sprawiedliwosc i polityka. Dzialalnosc Glównej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich/Hitlerowskich w Polsce 1945-1989. Gdansk–Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN. https://doi.org/10.12775/DN.2018.1.13
Karski, K. 2019. KL Plaszow: The Archaeology of Memorial Site. Kraków: Muzeum Krakowa.
____., S. Rózycki and A. Schwarz. 2017. “Memories of Recent Past: Objectives and Results of Non-Invasive Archaeological Research Project at KL Plaszow Memorial Site.” Analecta Archaeologica Ressoviensia 12: 221–246. https://doi.org/10.15584/anarres.2017.12.13
Keneally, T. 1982. Schindler’s Ark. London: Hodder and Stoughton.
Knappett C. 2004. “The Affordances of Things: A Post-Gibsonian Perspective on the Relationality of Mind and Matter.” In Rethinking Materiality: The Engagement of Mind with the Material World, edited by E. DeMarrais, C. Renfrew and C. Gosden, 43–51. Cambridge: McDonald Institute for Archaeological Research.
Kola, A. 2000. Belzec: The Nazi Camp for Jews in the Light of Archaeological Sources. Excavations 1997-1999. Translated by E. Józefowicz and M. Józefowicz. Warsaw–Washington: Council of Protection of Memory of Combatant Martyrdom, United States Holocaust Memorial Museum.
____. 2001. “I badania archeologiczne terenu bylego obozu zaglady Zydów w Sobiborze w 2001 r.” Przeszlosc i Pamiec. Biuletyn Rady Ochrony Pamieci Walk i Meczenstwa 4 (21): 115–123.
Kotarba, R. 2009. Niemiecki obóz w Plaszowie (1942–945). Warszawa–Kraków: Instytut Pamieci Narodowej.
Ksiazek-Zurowska, K. 2017. “Prace archeologiczne w Gross-Rosen – Rogoznica, 19–31 pazdziernika 2017.” Online: https://ipn.gov.pl/pl/aktualnosci/42369,Prace-archeologiczne-w-Gross-Rosen-Rogoznica-1931-pazdziernika-2017.html
____. 2018. “Prace archeologiczne w Gross-Rosen – Rogoznica, 3–15 kwietnia 2018.” Online: https://ipn.gov.pl/pl/dla-mediow/komunikaty/49561,Prace-archeologiczne-w-Gross-Rosen-Rogoznica-315-kwietnia-2018.html
Kunicka-Wyrzykowska, M. 1982. “Kalendarium obozu plaszowskiego 1942–1945.” Biuletyn Glównej Komisji Badan Zbrodni Hitlerowskich w Polsce 31: 52–72.
Kurylowicz, A., M. Kociak and K. Koziol. 2017. “Interaktywna mapa obozu koncentracyjnego KL Plaszów w aplikacji ArcGIS Story Map”, Rocznik Geomatyki 15 (3): 319–333.
Kwapinski, A., M. Piskorski and W. Molski. 2019. “Poszukiwania zabytków pod nadzorem archeologicznym na terenie dawnego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zaglady Stutthof.” In Archeologia w miejscach pamieci. Prace archeologiczne a nielegalne poszukiwania. Przestepczosc wobec dziedzictwa archeologicznego oraz martyrologicznego, edited by K. Krawczyk, 17–28. Sztutowo: Muzeum Stutthof w Sztutowie.
Logan, W. and R. Reeves, eds. 2009. Places of Pain and Shame: Dealing with “Difficult Heritage”. London: Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203885031
Macdonald, S. 2006. “Undesirable Heritage: Fascist Material Culture and Historical Consciousness in Nuremberg.” International Journal of Heritage Studies 12 (1): 9–28. https://doi.org/10.1080/13527250500384464
Majchrowski, J. 2019. “Swiadomosc miejsca.” In KL Plaszow. Archeologia miejsca pamieci/ KL Plaszow. The Archaeology of the Memorial Site, edited by K. Karski, 9–10. Kraków: Muzeum Krakowa.
Majorek, M. and M. Grupa. 2015. “Auschwitz II Birkenau. Wyniki badan archeologicznych infrastruktury obozowej zwierciadlem zycia wiezniów.” In Archeologia totalitaryzmu. Slady represji, edited by O. Lawrynowicz and J. Zelazko, 169–184. Lódz: Instytut Archeologii Uniwersytetu Lódzkiego, Instytut Pamieci Narodowej Komisja Scigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Oddzial w Lodzi.
Mal, 2016. “Muzeum Auschwitz: Odnalezione rzeczy ofiar beda pokazywane na wystawach.” Online: https://www.rmf24.pl/fakty/polska/news-muzeum-auschwitz-odnalezione-rzeczy-ofiar-beda-pokazywane-na,nId,2215216
Myers, A. 2008. “Between Memory and Materiality: An Archaeological Approach to Studying the Nazi Concentration Camps.” Journal of Conflict Archaeology 4 (1–2): 231–245. https://doi.org/10.1163/157407808X382827
____. and G. Moshenska. G., eds. 2011. Archaeologies of Internment. New York: Springer. https://doi.org/10.1007/978-1-4419-9666-4
Pankiewicz, T. 2015. Apteka w getcie krakowskim. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Pawlicka-Nowak, L. 2015. “Badania archeologiczne na terenie bylego niemieckiego osrodka zaglady w Chelmnie nad Nerem.” In Archeologia totalitaryzmu. Slady represji 1939–1956, edited by O. Lawrynowicz and J. Zelazko, 135–168. Lódz: Instytut Archeologii Uniwersytetu Lódzkiego, Instytut Pamieci Narodowej Komisja Scigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Oddzial w Lodzi.
Rózycki, S. In press. “Opracowanie metrycznego planu niemieckiego nazistowskiego obozu pracy i koncentracyjnego Plaszow z wykorzystaniem archiwalnych zdjec lotniczych i relacji swiadków.” Krzysztofory 38.
____. Michalski, M. and E. Kopówka. 2017. Obóz pracy Treblinka I. Metodyka integracji danych wielo?ród?owych. Siedlce: ELPIL.
Sadowski, P. 2019. “Bitwa, której nie bylo. W 80. rocznice zajecia Krakowa przez Wehrmacht.” In Bitwa, której nie bylo. W 80. rocznice wybuchu II wojny swiatowej, edited by G. Jezowski and P. Sadowski, 39–130. Kraków: Muzeum Krakowa.
Schute, I. 2018. “Collecting Artifacts on Holocaust Sites: A Critical Review of Archaeological Research in Ybenheer, Westerbork, and Sobibor.” International Journal of Historical Archaeology 22: 593–613. https://doi.org/10.1007/s10761-017-0437-y
SN. 1946. “O miejscu kazni w Plaszowie zapomniano”, Echo Poludnia 247 (16 November): 8.
Stendig, J. 2020. Plaszów. Ostatnia stacja krakowskiego zydostwa. Kraków: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa.
Sturdy Colls, C. 2012. “O tym, co bylo, lecz nie zostalo zapomniane. Badania archeologiczne na terenie bylego obozu zaglady w Treblince.” Zaglada Zydów. Studia i Materialy 8: 83–118. https://doi.org/10.32927/ZZSiM.628
____. 2015a. Holocaust Archaeologies: Approaches and Future Directions. New York: Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-319-10641-0
____. 2015b. “Archaeological Investigations at the Extermination and Labour Camps at Treblinka.” In Treblinka: History and Memory, edited by E. Kopówka, 86–93. Siedlce: Muzeum Regionalne w Siedlcach.
____., J. Kerti and K. Colls. 2020. “Tormented Alderney: Archaeological Investigations of the Nazi Labour and Concentration camp of Sylt.” Antiquity 94 (374): 512–532. https://doi.org/10.15184/aqy.2019.238
Theune, C. 2018. A Shadow of War. Archaeological Approaches to Uncovering the Darker Sides of Conflict from the 20th Century. Leiden: Sidestone Press.
Thomas, S., V.-P. Herva, O. Seitsonen and E. Koskinen-Koivisto. 2019. “Dark Heritage.” In Encyclopaedia of Global Archaeology, edited by C. Smith, online. Cham, Switzerland: Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-319-51726-1_3197-1
Webber, J. 2013. “Zydowski Kraków. Rzeczywisty i wyobrazony.” In Apteka pod Orlem – historia i pamiec, edited by A. Chrostek, 232–263. Kraków: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa.
Wronski, T. 1974. Kronika okupowanego Krakowa. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Zimmerer, K. 2012. “Getto.” In Kraków czas okupacji, 1939–1945, edited by J. Trzesniowska and A. Biedrzycka, 288–330. Kraków: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa.
____. 2017. Kronika zamordowanego swiata. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
