Freemason and Philanthropist
The Case of Edouard Jonniaux and the Masonic Concerts in Brussels (1861–86)
DOI:
https://doi.org/10.1558/jrff.34716Keywords:
Freemasonry, Brussels, Philanthropy, ConcertsAbstract
The philanthropic activities of Edouard Jonniaux are indicative of the ways freemasons in Brussels mobilized the musical potential of their lodges to compete with Catholic charities. Jonniaux considered it a masonic obligation for the musicians of the capital’s lodges to perform for the latter’s philanthropic endeavours. As charity concerts were frequently being performed in churches, the Brussels masons decided to open up their lodge rooms for similar concerts and when this venue proved to be too small, they happily used the capital’s royal theatre, i.e. the national opera house where they had privileged connections. Especially during the 1860s, Brussels freemasonry was actively recruiting musicians, not the amateurs, but the professional ones. In order to integrate those talented musicians into the lodges, Jonniaux personally watched over their rights and supported free membership for musicians. All this resulted in many concerts that often served as a propaganda tool for the liberal and anticlerical cause.
References
Baeck E. and Baeck-Schilders H. Het concertleven te Antwerpen in het midden van de 19de eeuw. Brussels: Koninklijke Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België, Klasse der Letteren, 1996.
Braekman E. Het protestantisme te Brussel van de oorsprong tot aan het overlijden van Leopold I. Brussels: Koninklijke Bibliotheek, 1980.
Gérard Deprez. ‘La Guerre scolaire et sa pacification’. Recherches Sociologique I (1970) : 170–202 & II (1971) : 61–91.
De Spiegeleer C. Een blauw progressist. Charles Potvin (1818–1902) en het liberaal-sociale denken van zijn generatie. Brussels: ASP, 2011.
Dupont-Bouchat M.-S. ‘Entre charité privée et bienfaisance publique: la philanthropie en Belgique au XIXe siècle’, Philanthropies et politiques sociales en Europe (XVIIIe- XXe siècles), Ed. Colette Bec, Paris: Anthropos, 1994, 29–44.
Duprat C. Usages et pratiques de la philanthropie. Pauvreté, action sociale et lien social, à Paris, au cours du premier XIXe siècle. Paris: Association pour l’étude de l’histoire de la sécurité sociale, 1996/1997.
François P. Ah! Le métier de donner de concerts! Adrien François Servais (1807–1866) als rondreizend cellovirtuoos. Halle: vzw Servais, 2007.
François P. Adrien François Servais 1807–2007. Halse cellist met wereldfaam. Halle: vzw Servais, 2007.
Ginsburg L. Vieuxtemps. Neptune City: Paganiniana Publications, 1984.
Hasquin H. Les catholiques belges et la franc-maçonnerie. De la ‘rigidité Ratzinger’ à la transgression? Waterloo: avant-propos, 2011.
Innes J. ‘State, Church and Voluntarism in European Welfare, 1690–1850’, Charity, Philanthropy and Reform. From the 1690s to 1850, eds. Hugh Cunningham and Joanna Innes, London: Macmillan, 1998, 15–66.
Koppen J. ‘Liberaal-katholiek en antimaçon. Het discours van Armand Neut (1812–1884) in de schaduw van de Katholieke Congressen’, Belgisch Tijdschrift voor Filologie en Geschiedenis, 85/3–4 (2007): 805–34.
Lis C., Soly H. and Van Damme D. Op vrije voeten? Sociale politiek in West-Europa (1450–1914). Leuven: Kritak, 1985.
Lory J. Libéralisme et instruction primaire, 1842–1879. Introduction à l’étude de la lute scolaire en Belgique. Louvain: Editions Nauwelaerts, 1979.
Luddy M. Women and Philanthropy in Nineteenth-Century Ireland. Cambridge: Cambridge University Press, 1995. https://doi.org/10.1017/CBO9780511522666
Pierre-Théodore Verhaegen (1796–1862). Brussels: VUB Press, 1996.
Procacci G. Gouverner la misère. La question sociale en France, 1789–1848. Paris: Editions du Seuil, 1993.
Prochaska F. Schools of Citizenship. Charity and Civic Virtue. London: Civitas, 2002.
Tyssens J. Om de schone ziel van ‘t kind … Het onderwijsconflict als een breuklijn in de Belgische politiek. Ghent: Liberaal Archief, 1998.
Tyssens J. In vrijheid verbonden. Studies over Belgische vrijmetselaars en hun maatschappijproject in de 19de eeuw. Ghent: Liberaal Archief, 2009.
Van Damme D. Armenzorg en de staat. Comparatief-historische studie van de origines van de moderne verzorgingsstaat in West-Europa, Gent: author’s edition, 1990.
Van de Perre S. ‘Public Charity and Private Assistance in Nineteenth-century Belgium’, in: Poor Relief and Charity. Rural Societies in Europe, 1850–1930, ed. Inga Brandes and Katrin Marx-Jaskulski, Frankfurt: Peter Lang, 2008, 93–123.
Van de Sande A. ‘Een broederlijke driehoeksverhouding. De Nederlandse en Belgische Vrijmetselarij en haar betrekkingen met de Grande Oriente d’Italia in de 19de en 20ste eeuw’, Thoth (1998): 9–19.
Vergauwen D. ‘‘Aux Mânes d’un F[rère] qui fut Roi’: a Cantata by K.L. Hanssens On the Death of King Leopold of the Belgians’, Journal for Research into Freemasonry and Fraternalism 3/2 (2012): 265–87. https://doi.org/10.1558/jrff.v3i2.265
—‘Frans Van Campenhout als patriot et vrijmetselaar. Episodes uit het leven van de auteur van de Brabançonne’. Belgisch Tijdschrift voor Muziekwetenschap, 67 (2013), 115–34.
––Kolommen van hartmonie. Muziek en vrijmetselarij in het Brussel van de negentiende eeuw. Brussels: ASP, 2015.
Els Witte, Jan Craeybeckx and Alain Meynen. Politieke Geschiedenis van België. Van 1830 tot heden. Antwerp: Standaard, 2005.
Wynants P. & Paret M. ‘Ecole et clivages au XIXe et XXe siècles’, Histoire de l’enseignement en Belgique, ed. Dominique Grootaers. Brussels: CRISP, 1998, 13–85.
Braekman E. Het protestantisme te Brussel van de oorsprong tot aan het overlijden van Leopold I. Brussels: Koninklijke Bibliotheek, 1980.
Gérard Deprez. ‘La Guerre scolaire et sa pacification’. Recherches Sociologique I (1970) : 170–202 & II (1971) : 61–91.
De Spiegeleer C. Een blauw progressist. Charles Potvin (1818–1902) en het liberaal-sociale denken van zijn generatie. Brussels: ASP, 2011.
Dupont-Bouchat M.-S. ‘Entre charité privée et bienfaisance publique: la philanthropie en Belgique au XIXe siècle’, Philanthropies et politiques sociales en Europe (XVIIIe- XXe siècles), Ed. Colette Bec, Paris: Anthropos, 1994, 29–44.
Duprat C. Usages et pratiques de la philanthropie. Pauvreté, action sociale et lien social, à Paris, au cours du premier XIXe siècle. Paris: Association pour l’étude de l’histoire de la sécurité sociale, 1996/1997.
François P. Ah! Le métier de donner de concerts! Adrien François Servais (1807–1866) als rondreizend cellovirtuoos. Halle: vzw Servais, 2007.
François P. Adrien François Servais 1807–2007. Halse cellist met wereldfaam. Halle: vzw Servais, 2007.
Ginsburg L. Vieuxtemps. Neptune City: Paganiniana Publications, 1984.
Hasquin H. Les catholiques belges et la franc-maçonnerie. De la ‘rigidité Ratzinger’ à la transgression? Waterloo: avant-propos, 2011.
Innes J. ‘State, Church and Voluntarism in European Welfare, 1690–1850’, Charity, Philanthropy and Reform. From the 1690s to 1850, eds. Hugh Cunningham and Joanna Innes, London: Macmillan, 1998, 15–66.
Koppen J. ‘Liberaal-katholiek en antimaçon. Het discours van Armand Neut (1812–1884) in de schaduw van de Katholieke Congressen’, Belgisch Tijdschrift voor Filologie en Geschiedenis, 85/3–4 (2007): 805–34.
Lis C., Soly H. and Van Damme D. Op vrije voeten? Sociale politiek in West-Europa (1450–1914). Leuven: Kritak, 1985.
Lory J. Libéralisme et instruction primaire, 1842–1879. Introduction à l’étude de la lute scolaire en Belgique. Louvain: Editions Nauwelaerts, 1979.
Luddy M. Women and Philanthropy in Nineteenth-Century Ireland. Cambridge: Cambridge University Press, 1995. https://doi.org/10.1017/CBO9780511522666
Pierre-Théodore Verhaegen (1796–1862). Brussels: VUB Press, 1996.
Procacci G. Gouverner la misère. La question sociale en France, 1789–1848. Paris: Editions du Seuil, 1993.
Prochaska F. Schools of Citizenship. Charity and Civic Virtue. London: Civitas, 2002.
Tyssens J. Om de schone ziel van ‘t kind … Het onderwijsconflict als een breuklijn in de Belgische politiek. Ghent: Liberaal Archief, 1998.
Tyssens J. In vrijheid verbonden. Studies over Belgische vrijmetselaars en hun maatschappijproject in de 19de eeuw. Ghent: Liberaal Archief, 2009.
Van Damme D. Armenzorg en de staat. Comparatief-historische studie van de origines van de moderne verzorgingsstaat in West-Europa, Gent: author’s edition, 1990.
Van de Perre S. ‘Public Charity and Private Assistance in Nineteenth-century Belgium’, in: Poor Relief and Charity. Rural Societies in Europe, 1850–1930, ed. Inga Brandes and Katrin Marx-Jaskulski, Frankfurt: Peter Lang, 2008, 93–123.
Van de Sande A. ‘Een broederlijke driehoeksverhouding. De Nederlandse en Belgische Vrijmetselarij en haar betrekkingen met de Grande Oriente d’Italia in de 19de en 20ste eeuw’, Thoth (1998): 9–19.
Vergauwen D. ‘‘Aux Mânes d’un F[rère] qui fut Roi’: a Cantata by K.L. Hanssens On the Death of King Leopold of the Belgians’, Journal for Research into Freemasonry and Fraternalism 3/2 (2012): 265–87. https://doi.org/10.1558/jrff.v3i2.265
—‘Frans Van Campenhout als patriot et vrijmetselaar. Episodes uit het leven van de auteur van de Brabançonne’. Belgisch Tijdschrift voor Muziekwetenschap, 67 (2013), 115–34.
––Kolommen van hartmonie. Muziek en vrijmetselarij in het Brussel van de negentiende eeuw. Brussels: ASP, 2015.
Els Witte, Jan Craeybeckx and Alain Meynen. Politieke Geschiedenis van België. Van 1830 tot heden. Antwerp: Standaard, 2005.
Wynants P. & Paret M. ‘Ecole et clivages au XIXe et XXe siècles’, Histoire de l’enseignement en Belgique, ed. Dominique Grootaers. Brussels: CRISP, 1998, 13–85.
Published
2017-09-28
Issue
Section
Articles
How to Cite
Vergauwen, D. (2017). Freemason and Philanthropist: The Case of Edouard Jonniaux and the Masonic Concerts in Brussels (1861–86). Journal for Research into Freemasonry and Fraternalism, 6(1), 68-93. https://doi.org/10.1558/jrff.34716
