Common ground
1970s improvised music as part of a cross-genre Dutch ensemble culture
DOI:
https://doi.org/10.1558/jazz.v5i1-2.123Keywords:
Dutch ensemble culture, improvised music, Instant Composers Pool, jazz collectives, Willem Breuker KollektiefAbstract
This article focuses on the way in which jazz and Western art music in the Netherlands during the 1970s were intertwined, both social and musically, and how alliances between their avant-gardes (Improvising Musicians and Contemporary Musicians) contributed to what came to be known as Dutch ensemble culture. While Dutch ‘ensemble culture’ has been mostly explored from the perspective of changes within the singular musical system of Western art music, this article proposes a more inclusive model of viewing post-war music culture in the Netherlands. By juxtaposing the developments of Dutch improvised music with the local ensemble culture, it demonstrates how cross-genre collaboration in the Netherlands generated, facilitated and directed social and musical changes within musico-cultural landscape in the Netherlands.
References
Adlington, R. (2007) ‘“A Sort of Guerrilla”: Che at the Opera’. Cambridge Opera Journal 19(2): 167–93.
—(2008) ‘Organizing Labor: Composers, Performers, and “the Renewal of Musical Practice” in the Netherlands, 1969–72’. The Musical Quarterly 90(3-4): 539–77. http://dx.doi.org/10.1093/musqtl/gdn015
Bakriges, C. G. (2003) ‘Musical Transculturation: From African American Avant-Garde Jazz to European Creative Improvisation, 1962–1981’. In Jazz Planet, ed. E. T. Atkins, 99–114. Jackson: University Press of Mississippi.
Born, G. (2011) ‘Music and the Materialization of Identities’. Journal of Material Culture 16(4): 376–88. http://dx.doi.org/10.1177/1359183511424196
Brackett, D. (2005) ‘Questions of Genre in Black Popular Music’. Black Music Research Journal 25(1-2): 73–92.
Buzelin, F., and J. Buzelin (1994) Willem Breuker: Maker van Mensenmuziek, trans. Marco Nakken. Zutphen: Walberg Pers.
De Cock, E. (1998) ‘Ensembles (1): Orkest de Volharding’. Mens en Melodie 53: 105–10.
De Leeuw, T. (1964) ‘De Toestand is Urgent’. Algemeen Handelsblad, 24 October.
Geldens, A. (2000) ‘Het Bimhuis in de 21e Eeuw: Oriëntatie op het Nieuwe Bimhuis aan de Oostelijke Handelskade’. MA thesis in Cultural Studies, University of Amsterdam.
Hiu, P. (1996) ‘Een Cultuur Apart?’ In Ssst!: Nieuwe Ensembles voor Nieuwe Muziek, ed. Elmer Schönberger, 24–57. Amsterdam: International Theatre & Film Books.
—(2001) ‘Eigenwijze Ensembles en een Eigenwijze Ensemblecultuur’. In Een Muziekgeschiedenis der Nederlanden, ed. L. P. Grijp, 757–64. Amsterdam: Amsterdam University Press.
Hoogervorst, S. (1991) ‘Kwaliteit of Spreiding: Orkesten en Overheid 1900–1990’. In Waar Bemoei Je Je Mee: 75 Jaar Belangenstrijd van de Vereniging het Concertgebouworkest, ed. J. Giskes, 172–94. Zutphen: Walburg Pers.
Hurley, A. W. (2009) The Return of Jazz: Joachim-Ernst Berendt and West German Cultural Change. New York and Oxford: Berghahn Books.
Jüngen, J. (2000) ‘Cultuurnota 2001–2004 Haakt in Op Trends’. Informatie Professional 4(11): 24–25.
Kennedy, J., and S. Kennedy-Doornbos (1995) Nieuw Babylon in Aanbouw: Nederland in de Jaren Zestig. Amsterdam/Meppel: Boom.
Kleijwegt, D. (2006) Opgegaan in de Lucht: Paul Karting: Herinneringen aan Jazz in Rotterdam 1960–1970/Gone in the Air: Paul Karting: Memories of Jazz in Rotterdam 1960–1970.
Delft: Eburon. Knulst, W., ed. (1972) Jazz Anno 1970. Amsterdam: Boekmanstichting.
Koopmans, R. (1978) ‘Jazz en Geïmproviseerde muziek 1965–1978’. In Jazz en Geïmproviseerde Muziek in Nederland: Handboek voor de Nederlandse Jazzwereld, ed. W. Van Eyle, 13–17. Utrecht/Antwerpen: Het Spectrum.
Kusters, P., and T. Schulz, eds (2010) Pierre Courbois: Révocation. Utrecht: Van Gruting.
Los, J. (2004) ‘Alan Laurillard: “Ik vind Vernieuwing in de Muziek Belangrijk”’. http://www.draaiomjeoren.com/interviews/laurillard.html (accessed 18 December 2011).
—(2006) ‘Willem van Manen: “Je Kunt Wel Zeggen dat ik in Alle Leuke Nederlandse Bandjes Heb Gezeten”’. http://www.draaiomjeoren.com/interviews/vanmanen.html (accessed 20 December 2011).
Meerwijk, P. (2011) ‘Van Notenkrakersactie tot Bellenwijnkurken: Een Onderzoek naar de Ensemblecultuur in Nederland in Relatie tot de Subsidiërende en Terugtredende Overheid’. MA thesis, Universiteit van Utrecht.
Memorandum (1991) ‘Ensemblecultuur in Nederland. Schets van een Unieke Ontwikkeling in de Nederlandse Muziekpraktijk’. Amsterdam: Self-published.
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (2002) Cultuurbeleid in Nederland. Den Haag: Sdu Grafisch Bedrijf.
Nicholson, S. (2005) Is Jazz Dead?: (Or Has It Moved to a New Address). New York and London: Routledge.
Peters, P. (1994) ‘De Notenkrakers en de Politiek: Geëmancipeerde Arbeiders en Dissonanten’. Mens en Melodie 49: 610–17.
Polygoon-Profilti. ‘Minister Cals Installeert Raad voor de Kunst’. Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid. Original broadcast 6 July 1956. http://www.openbeelden.nl/media/52693/Minister_Cals_installeert_Raad_voor_de_Kunst (accessed 14 November 2011).
Pots, Roel (2002) Cultuur, Koningen en Democraten: Overheid & Cultuur in Nederland, 2nd edn. Nijmegen: Uitgeverij SUN.
Rubinoff, K. R. (2011) ‘Cracking the Dutch Early Music Movement: The Repercussions of the 1969 Notenkrakersactie’. Twentieth-Century Music 6(1): 3–22. http://dx.doi.org/10.1017/S1478572210000034
Rusch, L. (2007) ‘Jazzpracticum: Over de Institutionalisering van Jazzonderwijs in Nederland’. MA Studies in Musicology, University of Amsterdam.
‘s-Gravesande, A., and S. Verster (1996) Domein van de Vrijheid. Documentary. NPS.
Samama, L. (2006 [1986]) Nederlandse Muziek in de 20-ste Eeuw: Voorspel tot een Nieuwe Dag. Amsterdam: Amsterdam University Press. http://dx.doi.org/10.5117/9789053568620
Schönberger, E., ed. (1996) Ssst!: Nieuwe Ensembles voor Nieuwe Muziek. Amsterdam: International Theatre & Film Books.
Shipton, A. (2007 [2001]) A New History of Jazz. London and New York: Continuum.
Smithuijsen, C. (1992) ‘De Militante Muzikale Marge: De Ensembles in het Kunstenplan’. Mens en Melodie 47: 106–11.
Stichting Jazz Plan (1973) ‘Jazz Plan Zwolle’. Zwolle: Self-published.
Tweede Kamer der Staten-Generaal (1967) ‘Rijksbegroting Voor Het Dienstjaar 1968: Hoofdstuk XVI—Cultuur, Recreatie En Maatschappelijk Werk’. Den Haag: Self-published.
—(1972) ‘Rijksbegroting Voor Het Dienstjaar 1973: Hoofdstuk XVI—Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk. Brief Van Minister Van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk’. Den Haag: Self-published.
—(1976) ‘Nota Orkestenbestel’. Den Haag: Self-published.
van Eyle, W., ed. (1978) Jazz en Geïmproviseerde Muziek in Nederland: Handboek voor de Nederlandse Jazzwereld. Utrecht/Antwerpen: Het Spectrum.
van der Heijden, R., H. van Belkom, et al. (2010) Jazz in Tilburg: Honderd Jaar Avontuurlijke Muziek. Tilburg: Self-published.
Vuijsje, B. (c. 1991) ‘Hoofdstuk 4: 1966–1974: Conflict en Vernieuwing’. http://www.jazzarchief.nl/geschiedenis/hoofdstuk4.html (accessed 18 November 2011).
Whitehead, K. (1998) New Dutch Swing: An In-depth Examination of Amsterdam’s Vital and Distinctive Jazz Scene. New York: Billboard Books.
—(2008) ‘Organizing Labor: Composers, Performers, and “the Renewal of Musical Practice” in the Netherlands, 1969–72’. The Musical Quarterly 90(3-4): 539–77. http://dx.doi.org/10.1093/musqtl/gdn015
Bakriges, C. G. (2003) ‘Musical Transculturation: From African American Avant-Garde Jazz to European Creative Improvisation, 1962–1981’. In Jazz Planet, ed. E. T. Atkins, 99–114. Jackson: University Press of Mississippi.
Born, G. (2011) ‘Music and the Materialization of Identities’. Journal of Material Culture 16(4): 376–88. http://dx.doi.org/10.1177/1359183511424196
Brackett, D. (2005) ‘Questions of Genre in Black Popular Music’. Black Music Research Journal 25(1-2): 73–92.
Buzelin, F., and J. Buzelin (1994) Willem Breuker: Maker van Mensenmuziek, trans. Marco Nakken. Zutphen: Walberg Pers.
De Cock, E. (1998) ‘Ensembles (1): Orkest de Volharding’. Mens en Melodie 53: 105–10.
De Leeuw, T. (1964) ‘De Toestand is Urgent’. Algemeen Handelsblad, 24 October.
Geldens, A. (2000) ‘Het Bimhuis in de 21e Eeuw: Oriëntatie op het Nieuwe Bimhuis aan de Oostelijke Handelskade’. MA thesis in Cultural Studies, University of Amsterdam.
Hiu, P. (1996) ‘Een Cultuur Apart?’ In Ssst!: Nieuwe Ensembles voor Nieuwe Muziek, ed. Elmer Schönberger, 24–57. Amsterdam: International Theatre & Film Books.
—(2001) ‘Eigenwijze Ensembles en een Eigenwijze Ensemblecultuur’. In Een Muziekgeschiedenis der Nederlanden, ed. L. P. Grijp, 757–64. Amsterdam: Amsterdam University Press.
Hoogervorst, S. (1991) ‘Kwaliteit of Spreiding: Orkesten en Overheid 1900–1990’. In Waar Bemoei Je Je Mee: 75 Jaar Belangenstrijd van de Vereniging het Concertgebouworkest, ed. J. Giskes, 172–94. Zutphen: Walburg Pers.
Hurley, A. W. (2009) The Return of Jazz: Joachim-Ernst Berendt and West German Cultural Change. New York and Oxford: Berghahn Books.
Jüngen, J. (2000) ‘Cultuurnota 2001–2004 Haakt in Op Trends’. Informatie Professional 4(11): 24–25.
Kennedy, J., and S. Kennedy-Doornbos (1995) Nieuw Babylon in Aanbouw: Nederland in de Jaren Zestig. Amsterdam/Meppel: Boom.
Kleijwegt, D. (2006) Opgegaan in de Lucht: Paul Karting: Herinneringen aan Jazz in Rotterdam 1960–1970/Gone in the Air: Paul Karting: Memories of Jazz in Rotterdam 1960–1970.
Delft: Eburon. Knulst, W., ed. (1972) Jazz Anno 1970. Amsterdam: Boekmanstichting.
Koopmans, R. (1978) ‘Jazz en Geïmproviseerde muziek 1965–1978’. In Jazz en Geïmproviseerde Muziek in Nederland: Handboek voor de Nederlandse Jazzwereld, ed. W. Van Eyle, 13–17. Utrecht/Antwerpen: Het Spectrum.
Kusters, P., and T. Schulz, eds (2010) Pierre Courbois: Révocation. Utrecht: Van Gruting.
Los, J. (2004) ‘Alan Laurillard: “Ik vind Vernieuwing in de Muziek Belangrijk”’. http://www.draaiomjeoren.com/interviews/laurillard.html (accessed 18 December 2011).
—(2006) ‘Willem van Manen: “Je Kunt Wel Zeggen dat ik in Alle Leuke Nederlandse Bandjes Heb Gezeten”’. http://www.draaiomjeoren.com/interviews/vanmanen.html (accessed 20 December 2011).
Meerwijk, P. (2011) ‘Van Notenkrakersactie tot Bellenwijnkurken: Een Onderzoek naar de Ensemblecultuur in Nederland in Relatie tot de Subsidiërende en Terugtredende Overheid’. MA thesis, Universiteit van Utrecht.
Memorandum (1991) ‘Ensemblecultuur in Nederland. Schets van een Unieke Ontwikkeling in de Nederlandse Muziekpraktijk’. Amsterdam: Self-published.
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (2002) Cultuurbeleid in Nederland. Den Haag: Sdu Grafisch Bedrijf.
Nicholson, S. (2005) Is Jazz Dead?: (Or Has It Moved to a New Address). New York and London: Routledge.
Peters, P. (1994) ‘De Notenkrakers en de Politiek: Geëmancipeerde Arbeiders en Dissonanten’. Mens en Melodie 49: 610–17.
Polygoon-Profilti. ‘Minister Cals Installeert Raad voor de Kunst’. Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid. Original broadcast 6 July 1956. http://www.openbeelden.nl/media/52693/Minister_Cals_installeert_Raad_voor_de_Kunst (accessed 14 November 2011).
Pots, Roel (2002) Cultuur, Koningen en Democraten: Overheid & Cultuur in Nederland, 2nd edn. Nijmegen: Uitgeverij SUN.
Rubinoff, K. R. (2011) ‘Cracking the Dutch Early Music Movement: The Repercussions of the 1969 Notenkrakersactie’. Twentieth-Century Music 6(1): 3–22. http://dx.doi.org/10.1017/S1478572210000034
Rusch, L. (2007) ‘Jazzpracticum: Over de Institutionalisering van Jazzonderwijs in Nederland’. MA Studies in Musicology, University of Amsterdam.
‘s-Gravesande, A., and S. Verster (1996) Domein van de Vrijheid. Documentary. NPS.
Samama, L. (2006 [1986]) Nederlandse Muziek in de 20-ste Eeuw: Voorspel tot een Nieuwe Dag. Amsterdam: Amsterdam University Press. http://dx.doi.org/10.5117/9789053568620
Schönberger, E., ed. (1996) Ssst!: Nieuwe Ensembles voor Nieuwe Muziek. Amsterdam: International Theatre & Film Books.
Shipton, A. (2007 [2001]) A New History of Jazz. London and New York: Continuum.
Smithuijsen, C. (1992) ‘De Militante Muzikale Marge: De Ensembles in het Kunstenplan’. Mens en Melodie 47: 106–11.
Stichting Jazz Plan (1973) ‘Jazz Plan Zwolle’. Zwolle: Self-published.
Tweede Kamer der Staten-Generaal (1967) ‘Rijksbegroting Voor Het Dienstjaar 1968: Hoofdstuk XVI—Cultuur, Recreatie En Maatschappelijk Werk’. Den Haag: Self-published.
—(1972) ‘Rijksbegroting Voor Het Dienstjaar 1973: Hoofdstuk XVI—Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk. Brief Van Minister Van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk’. Den Haag: Self-published.
—(1976) ‘Nota Orkestenbestel’. Den Haag: Self-published.
van Eyle, W., ed. (1978) Jazz en Geïmproviseerde Muziek in Nederland: Handboek voor de Nederlandse Jazzwereld. Utrecht/Antwerpen: Het Spectrum.
van der Heijden, R., H. van Belkom, et al. (2010) Jazz in Tilburg: Honderd Jaar Avontuurlijke Muziek. Tilburg: Self-published.
Vuijsje, B. (c. 1991) ‘Hoofdstuk 4: 1966–1974: Conflict en Vernieuwing’. http://www.jazzarchief.nl/geschiedenis/hoofdstuk4.html (accessed 18 November 2011).
Whitehead, K. (1998) New Dutch Swing: An In-depth Examination of Amsterdam’s Vital and Distinctive Jazz Scene. New York: Billboard Books.
Published
2012-11-19
Issue
Section
Articles
How to Cite
Rusch, L. (2012). Common ground: 1970s improvised music as part of a cross-genre Dutch ensemble culture. Jazz Research Journal, 5(1-2), 123-141. https://doi.org/10.1558/jazz.v5i1-2.123
